راه‌اندازی و اداره‌ی وبسایت یا وبلاگ کار چندان ساده‌ای نیست. اما این روزها سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) کار را ساده کرده‌اند. با این سیستم، فقط چند ساعت کافی است تا بدون داشتن هیچ دانشی از CSS یا HTML سایت خود را با تم و ظاهر دلخواه خود بسازید و صفحات و پست‌ها را آماده و بارگذاری کنید. در حال حاضر، تعداد زیادی از این نرم‌افزارها یا وب‌سایت‌های خدمات CMS در دسترس همگان است که از ساخت تا بهینه‌سازی جست‌وجو سایت (SEO) را انجام می‌دهند. هریک از این پلتفرم‌ها یا نرم‌افزارها، دارای مزایا و معایبی است و در مواردی و برای حل مسائلی می‌تواند راه‌گشا باشد. با این حال، نقطه‌ی شروع بسیاری از پروژه‌ها، وردپرس (WordPress.com) است. بی‌شک محبوب‌ترین سرویس‌دهنده‌ی CMS را می‌توان این پلتفرم دانست. اما این پلتفرم متن‌باز (Open Source) همیشه کارایی لازم را برای کار مدنظر شما دارد؟ در این مقاله قصد از بلاگ سما داریم، وردپرس را با بقیه‌ی CMSهای رایج و مشهور مقایسه کنیم.
وردپرس به عنوان یک CMS
وردپرس برای مبتدیان و کاربرانی که بودجه کمی دارند و در عین حال جلوه‌ی بصری مناسب و همچنین برای سفارشی‌سازی فضای نسبتا زیادی می‌خواهند، بسیار مناسب است. کارایی بالای آن باعث شده تا سازمان‌ها و نهادهای کوچک و بزرگ فراوانی از مجله رولینگ استونز تا دولت سوئد از آن بهره ببرد. آمارها نشان می‌دهد بیش از ۲۰ درصد تمام سایت‌های دنیا برای مدیریت محتوا از وردپرس بهره می‌برند.
وردپرس برای وبلاگنویسی شروع به کار کرده بود ولی رفته‌رفته ویژگی‌های جدید، کتابخانه‌های متعدد و افزونه‌های گسترده‌ای را ارائه کرد که آن را به یک سیستم تمام عیار مدیریت محتوا تبدیل کرد، هرچند که هیچ CMS کامل و بی‌نقص نیست.
آشنایی با سیستم مدیریت محتوا و ویژگی‌های آن
مزایای سیستم مدیریت محتوای وردپرس
- استفاده ساده و راه‌اندازی سریع: شما برای شروع و نصب پایه‌ی پلتفرم وردپرس فقط ۵ دقیقه زمان لازم دارید. داشبورد مدیریتی در اختیار شما بسیار ساده است و شما برای بارگذاری مطالب خود سبب شباهت با ورد اگر با آن آشنا باشید، می‌توانید شروع به کار کنید.
- تنظیمات بی‌شمار، انعطاف زیاد و افزونه‌های فراوان: وردپرس هزاران افزونه، تم و ویجت دارد که بیشتر آن‌ها رایگان‌اند. شما به کمک آن‌ها با دقت و ظرافت و انعطاف زیادی می‌توانید سایت‌تان را شخصی‌سازی کنید. ضمن اینکه هر چه را نیاز است به سادگی می‌توان از جاهای دیگری به این اسکریپ وردپرس افزود.
- طراحی نسخه‌ی موبایل: با وردپرس ساخت نسخه‌ی موبایلی خوب به سادگی شدنی است.
- سئو سایت: پلاگین‌های زیادی در وردپرس برای سئو سایت‌تان در اختیارتان می‌گذارد و برای شروع سئو بسیار خوب است.
- پشتیبانی عالی: هم به صورت عمومی با وجود انجمن‌های بزرگ کاربران وردپرس و هم به صورت تخصصی توسعه‌دهندگان فراوانی برای رفع مشکل کار با وردپرس در دسترس است.
- متن باز بودن: اپن‌سورس بودن وردپرس، دست متخصصان را برای هر تغییری باز گذاشته است و شما می‌توانید پلاگین یا ویجت اختصاصی خود را بسازید.
- متن باز بودن: اپن‌سورس بودن وردپرس، دست متخصصان را برای هر تغییری باز گذاشته است و شما می‌توانید پلاگین یا ویجت اختصاصی خود را بسازید.
- متن باز بودن: اپن‌سورس بودن وردپرس، دست متخصصان را برای هر تغییری باز گذاشته است و شما می‌توانید پلاگین یا ویجت اختصاصی خود را بسازید.
معایب سیستم مدیریت محتوای وردپرس
- سخت بودن تغییرات پیچیده: بدون دانش برنامه‌نویسی طراحی سایت مثل CSS تغییرات خاص در وردپرس دشوار است.
- پلاگین‌ها فراوان عالی ولی سنگین: با آنکه پلاگین‌های فراوان وردپرس کار را بسیار ساده کرده است ولی امکان دارد بر روان کار کردن و کارایی سایت اثر بگذارد. کاربرانی با اینترنت کم سرعت یا سیستم‌های ضعیف به لحاظ سخت‌افزاری مشکلات زیادی با یک سایت سنگین خواهند داشت.
- امنیت: باید رو راست بود، وردپرس به تنهایی از نظر امنیتی ضعف دارد چراکه به واسطه‌ی متن‌باز بودن، پلاگین‌های مختلف را اشخاص متعددی نوشته‌اند و اکنون فراگیر شده و بسیار به کار رفته است. بدون اینکه به طور دقیق ضعف‌ها و حفره‌های امنیتی آن به خوبی شناسایی یا رفع شود.
با دانستن این نقاط ضعف و قوت می‌توان گفت که همیشه جایی برای رقبای دیگری وجود دارد. در ادامه سرویس‌های نام‌آشنای wordpress.org، دروپال (Drupal) و جوملا (!Joomla) در رقابت با وردپرس بررسی می‌کنیم.
در چه زمینه‌هایی باید مقایسه‌ها را انجام داد؟
برای مقایسه‌ی عملکردی وردپرس با سایر رقبا می‌باید در حوزه‌ها و مسائل مشخصی به آن‌ها نگاه کنیم، چراکه هر کس بسته به ذهنیت یا نیازش ممکن است که به روشی مسئله را بررسی کند؛ به این شکل، به درستی نمی‌توان قضاوت منطقی و درستی داشت. سادگی، انعطاف و بازگشت سرمایه مهم‌ترین مسائل هستند ولی بیایید که کمی دقیق‌تر نگاه کنیم. مواردی که معمولا در نظر گرفته می‌شود عبارت‌اند از:
- هاستینگ: هاست یک سیستم مدیریت محتوا باید تو ظرفیت و پشتیبانی خوبی داشته باشد.
- هزینه: ممکن است بسیاری از ویژگی‌های یک CMS رایگان باشد ولی قطعا هزینه‌هایی در مراحل پیشرفته‌تر را برای صاحبان وب‌سایت‌ها خواهد داشت. باید پلتفرمی انتخاب شود که هزینه‌هایش با بودجه‌ی پروژه‌ی شما سازگار باشد و در آینده‌ی کاری نیز هزینه‌های بی‌جهت برای تغییرات و به‌روزرسانی به پروژه‌ها تحمیل نکند.
- سطح دشواری: سیستم مدیریت محتوای مناسب باید به گونه‌ای باشد که مبتدیان بدون دانش خاص و با صرف زمانی اندک برای یادگیری بتوانند بیشترین بهره را ببرند و کارها را انجام دهند.
- انعطاف‌پذیری: بسیار مهم است که بتوان از افزونه‌ها، تم‌ها و ویجت‌های غیررسمی (Third-Party) نیز سود برد و سیستم مدیریت محتوای مدنظر آن را بپذیرد یا بتوان به سادگی تغییراتی در بخش‌هایی از کد اسکریپ سایت ایجاد کرد.
- تجارت الکترونیک: این روزها کمتر سایتی است که اهداف تجاری نداشته باشد. بنابراین، خوب است که برای پیاده‌سازی یک تجارت الکترونیک و کسب‌وکار آنلاین ویژگی‌های مناسبی داشته باشد.
- امنیت: بی‌شک ما نیازمند آن هستیم که امنیت سایت و اطلاعات کسب‌وکار و کاربران‌مان را حفظ کنیم. سیستم مدیریت محتوایی که به کار می‌گیریم، باید به قدر کافی در این زمینه مطمئن باشد.
- جامعه‌ی توسعه‌دهندگان (Developer): به طور روزانه مسائل، نیازها و چالش‌های جدیدی پیش می‌آید که دلوپرها باید برای رفع آن در زمینه‌ی برنامه نویسی، عیب‌یابی، پشتیبانی و آموزش کمک کنند. هرچه جامعه‌ی دلوپرهای یک CRM بزرگ‌تر باشد، امکانات بیشتری در اختیار کاربران آن جامعه قرار می‌گیرد.
با بهترین افزونه های وردپرسی سال ۲۰۲۲ آشنا شوید!
وردپرس در برابر وردپرس
وردپرس با دو پسوند مختلفcom. و org. دو دنیا بسیار شبیه به‌هم ولی جدا هستند. در یک کلام، می‌توان گفت که wordpress.org کمی تخصصی‌تر روی CRM تمرکز دارد. از این‌رو فقط به طور گذرا به تفاوت‌های اساسی‌شان می‌نگریم:
- برای هاستینگ در wordpress.org شما باید از جا دیگری خدمات بگیرید.
- در wordpress.com شما در سطح پایه رایگان هستید (البته باید توجه داشت که در .org هزینه‌ی هاستینگ باید در نظر گرفته شود.)
- به طور مختصری کار با wordpress.com ساده‌تر است.
- اساسا با wordpress.com نمی‌توان فروشگاه آنلاین به راه انداخت مگر آنکه افزونه‌هایی را به آن اضافه کنید که بیشترشان ممکن است رایگان نباشد.
- امنیت wordpress.com همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، از نظر امنیتی ضعف‌هایی دارد، در مقابل با wordpress.org کاملا در برابر نگرانی‌های امنیت مسئولیت‌پذیر و قابل اتکاست.
وردپرس در برابر دروپال
دروپال از قدرتمندترین سیستم‌های مدیریت محتوا بوده که میلیون‌ها سایت از آن بهره می‌برد. تخصص این CMS ساخت و مدیریت وب‌سایت‌های پیچیده و با کاربری اپ‌های تحت وب است. از این رو، می‌توان آن را کسب‌وکارها مناسب‌تر دانست. هر دوی آن‌ها، رایگان هستند و از هاستینگ تا انتهای مسیر سئو و تحلیل داده‌ها را برعهده می‌گیرند. با این تفاوت که کار با دروپال به سادگی وردپرس نیست. در صورتی که تجربه‌ی کار با CMS را دارید و با صرف کمی زمان می‌توانید بر Drupal نیز تسلط پیدا کنید ولی برای کاربران کاملا مبتدی بسیار گیج‌کننده به‌نظر می‌رسد. این CMS نیز مانند وردپرس جامعه‌ای از کاربران و توسعه‌دهندگان دارد که افزونه‌ها، تم‌ها و غیره جدیدی برای آن تولید می‌کنند ولی به بزرگی وردپرس نیست. به اختصار تفاوت‌های مهم دروپال با وردپرس عبارت اند از:
- اگر با دروپال شروع کرده‌اید باید بدانید در ادامه اگر به نیروی متخصصی نیاز دارید، به دلیل کمتر بودن متخصص در دروپال ممکن است متحمل هزینه‌های بیشتری شوید.
- تم‌ها و طراحی‌های مینیمالیسیتی، چشم‌نواز و خاص‌تری در دروپال پیدا خواهید کرد.
- برای کار با دروپال نیاز است که کمی دانش برنامه‌نویسی و طراحی وبسایت داشته باشید.
- سایت‌هایی که با دروپال کار می‌کنند با تعداد کمتری ماژول (معادل پلاگین) کار می‌کنند و معمولا هم این افزونه‌ها اندکی بهینه‌تر و سبک‌تر طراحی شده اند تا در تجربه‌ی کاربری خللی وارد نشود. همچنین مقیاس‌پذیری بهترین در مقایسه دارد.
- از نظر امنیتی، دروپال امنیت بیشتری دارد ولی به‌روزرسانی‌های امنیتی در آن کندتر و دشوارتر انجام می‌شود. درحالی که در وردپرس به سادگی کافی است که برخی ویجت‌ها یا پلاگین‌ها فقط آپدیت شود.
وردپرس در برابر جوملا
جوملا یا Joomla! از مشهورترین و قدیمی‌ترین سیستم‌های مدیریت محتواست. مهم‌ترین ویژگی این CMS تعادل مثال زدنی آن بین توسعه و دسترسی به امکانات است که از شبکه‌ی بزرگ توسعه‌دهندگان آن بر می‌آید. درباره‌ی آن می‌توان به سادگی گفت که همه‌چیز درباره‌ی آن در سطح پایه‌ای و مبتدی ساده است، از کار کردن با آن گرفته تا تم‌ها و افزونه‌هایش، اما در بطن خود (بک‌اند) جوملا پیچیده‌تر است و می‌تواند به امکانات شخصی و تخصصی‌تر دست پیدا کنیم. همین امر باعث شده که از وبلاگ‌های شخصی تا شبکه‌های داخلی و اینترانت‌های دانشگاه هاروارد، شرکت نینتندو، نوردیک و همچنین لینوکس از آن سود ببرند. جوملا هم مانند وردپرس رایگان و متن‌باز است و به‌سادگی می‌توان با آن کار را آغاز کرد. ضمنا خدمت هاستینگ را هم جوملا برعهده می‌گیرد. از نظر هزینه‌ای نیز مانند وردپرس هدفتان میزان آن را معین می‌کند. اما تفاوت‌ها جوملا با وردپرس عبارت‌اند از:
- جوملا برای کارها و توسعه در بک‌اند مهارت بیشتری نیاز دارد.
- از نظر انعطاف، به صورت پیش‌فرض جوملا کمی جلوتر است، برای نمونه شما به سادگی می‌توانید با جوملا در زبان‌های مختلفی وبلاگنویسی کنید ولی برای این منظور در وردپرس به یک یا چند افزونه نیازمندید.
- جوملا نیز مانند وردپرس برای ساخت یک فروشگاه یا کسب‌وکار آنلاین نیازمند افزونه‌هایی است. در اینجا نیز با توجه به اهداف هر پروژه یا وب‌سایتی، شباهت‌ها یا تفاوت‌هایی در طول کار می‌توان مشاهده کرد.
- توسعه جوملا و ساخت و به‌روزرسانی در آن سخت‌تر صورت می‌گیرد، چراکه به خاطر فلسفه‌ی وجودی متفاوتی نسبت به وردپرس دارد. در واقع باید گفت که وقتی کار رو پیچیدگی بیشتر می‌گذارد، سود بردن از جوملا کمی سخت می‌شود.
سخن پایانی
گفتنی است که سیستم‌های مدیریت محتوای دیگری نیز در سطح جهان متوجه قرار گرفته‌اند که می‌توان به Squarespace و Wix اشاره کرد. به صورت کلی، می‌توان گفت آن‌ها هم شبیه همین سیستم‌ها هستند ولی به طور مثال Squarespace را یک وبسایت کم‌نظیر برای طراحی و ساخت یک وبسایت چشم‌نواز به شمار آورد یا ویکس تقریبا رایگان بوده و برای وبلاگنویسی خیلی خوب است. با همه‌ی این سخن‌ها در نهایت شما هستید که باید با توجه همه‌ی شرایط خودتان سیستم مدیریت محتوای درست خود را بیابید.